Wielkomiejskie korki to jeden z trudniejszych testów dla układu chłodzenia. Auto porusza się w ślimaczym tempie, a silnik co chwila pracuje pod znacznym obciążeniem. Na efekty z reguły nie

trzeba czekać długo – niemal zawsze na poboczu można zobaczyć jakieś auto z kłębami pary buchającymi z chłodnicy.Skuteczność chłodzenia weryfikuje też jazda w górach. Wielu kierowców uważa, że o układ chłodzenia trzeba dbać wyłącznie latem, bo przy niższych temperaturach i tak jakoś to będzie. Nic bardziej błędnego!

Układ chłodzenia potrzebny jest nie tylko latem, zimą również trzeba o niego dbać

Zadaniem układu chłodzenia jest bowiem nie tylko obniżanie temperatury, lecz przede wszystkim utrzymywanie jej na odpowiednim poziomie. Warto sobie' uświadomić, że z fizycznego punktu widzenia silnik spalinowy produkuje właśnie głównie ciepło, a tylko część energii przetwarzana jest na pracę użyteczną. Każdy silnik przystosowany jest do pracy w określonej temperaturze. Jeżeli będzie niższa od zakładanej przez konstruktora, to mechanizmy ulegają przedwczesnemu zużyciu na skutek zbyt słabego smarowania oraz nadmiernych luzów występujących między częściami. Co najmniej równie niebezpieczne są zbyt wysokie temperatury - luzy będą wtedy zbyt małe, tarcie rośnie. W dodatku pod wpływem różnej ciepłoty zupełnie zmieniają się właściwości mechaniczne poszczególnych materiałów, z których zbudowany jest silnik. Część, doskonale działająca przy 200°C, w temperaturze o połowę wyższej może zawieść. Zarówno zbyt gorący, jak i niedogrzany silnik wytwarza znacznie mniej mocy, zużywając przy tym wyraźnie więcej paliwa.

Większość energii ze spalania paliwa zamienia się w ciepło. Tylko mała część napędza samochód.

Jak więc zadbać o właściwe warunki pracy jednostki napędowej? Warto zacząć od chłodnicy i wypełniającego ją płynu. Większość nowych aut ma pod tym względem całkiem spore wymagania. Nie tylko zimą nie wystarczy już woda - do prawidłowego działania układu niezbędny jest płyn o ściśle określonych parametrach. Uwaga! Płyn też się zużywa, trzeba go wymieniać raz na 2 lata. Jeżeli okres ten zostanie znacznie przekroczony, to może się okazać, że płyn, który kiedyś był mrozoodporny, przy pierwszych chłodach zamarznie. Stosowanie chłodziwa o nieodpowiednich parametrach grozi korozją chłodnicy, uszkodzeniem uszczelnień, pompy wodnej, a nawet bloku i głowicy silnika. Jeżeli silnik nadmiernie nagrzewa się, warto sprawdzić, czy przypadkiem nie brakuje właśnie płynu lub czy ma on właściwy skład. W wielu serwisach można od ręki i często za darmo sprawdzić podatność płynu na zamarzanie. Jeżeli poziom płynu jest właściwy, to być może winę za zbyt wysoką temperaturę ponosi niesprawny termostat, który nie dopuszcza cieczy do chłodnicy. Jeżeli taka awaria przytrafi się np. na trasie, a pod ręką nie ma sprawnego termostatu, to w wielu autach doraźnie można go po

prostu wyjąć. Przy najbliższej okazji trzeba zamontować sprawny element, bo bez niego silnik przez cały czas będzie niedogrzany. Do częstych przyczyn przegrzania jednostki napędowej należą uszkodzenia wentylatora lub uruchamiającego go czujnika, a w przypadku wentylatorów

napędzanych od silnika- niesprawności sprzęgła lepkościowego uruchamiającego wirnik. Sygnałem, który powinien skłonić do pilnego odwiedzenia serwisu, może być choćby piszczenie paska klinowego. W wielu autach napędza on nie tylko wentylator, lecz także pompę wodną. Zbyt słaby naciąg powoduje jej mniej wydajną pracę.

Żadnej usterki układu chłodzenia nie wolno ignorować. Mogą spowodować nawet zniszczenie silnika

Przyczyną niesprawności bywa również kiepskie działanie chłodnicy. Przyczyn może być wiele. Najłatwiej usunąć najbardziej prozaiczną - zewnętrzne zanieczyszczenie chłodnicy. Gruba warstwa błota, liści oraz smarów skutecznie uniemożliwia wymianę ciepła. Sposób na to jest prosty – wystarczy usunąć brud. Znacznie kosztowniejsze będzie usunięcie usterki niedrożności powstałej w wyniku korozji lub osadów kamienia kotłowego - najczęściej trzeba zużytą chłodnicę wymienić. A co zrobić, jeśli samochód nie chce się nagrzać do właściwej temperatury? To tez bardzo groźna usterka, której nie wolno ignorować. Przyczyn może być kilka, jednak najczęściej jest to niezamykający się lub zdemontowany termostat. Aby to sprawdzić, wystarczy ścisnąć  ręką górny przewód łączący, silnik z chłodnicą. Jeżeli już podczas pracy zimnego silnika od razu możemy wyczuć, ze przepływa tam płyn, to znaleźliśmy usterkę – wąż powinien zesztywnieć dopiero, kiedy silnik stanie się gorący. Jeżeli silnik jest gorący, a wnętrze auta pozostaje chłodne, to przyczyn należy szukać w nagrzewnicy i jej zaworach.

Piotr Szypulski

Źródło: „Auto Świat” nr 43 (492)